Những Bài thuốc bổ là những bài thuốc gồm các vị thuốc có tác dụng nâng cao chính khí của cơ thể bị suy nhược về các mặt âm, dương, khí, huyết. Hãy cùng bác sĩ Phạm Đình Hữu- Giảng viên trường Cao đẳng Y Dược Pasteur Hà Nội tìm hiểu về vấn đề này
- Bài thuốc y học cổ truyền chữa bệnh đau nhức xương khớp
- Những bài thuốc y học cổ truyền chữa trị bệnh viêm phế quản
- Rượu thuốc dưới góc nhìn y học cổ truyền
Tùy thể trạng cơ thể sẽ có những bài thuốc bồi bổ khác nhau
Thưa bác sĩ, thế nào là thuốc bổ?
Nội dung trong bài viết
Những Bài thuốc bổ là những bài thuốc gồm các vị thuốc có tác dụng nâng cao chính khí của cơ thể bị suy nhược về các mặt âm, dương, khí, huyết. Do đó, những bài thuốc được chia thành các loại: Bổ âm và Bổ dương, Bổ khí, Bổ huyết.
Không dùng thuốc bổ âm cho những người tỳ vị hư hàn , đau dạ dày, ỉa chảy mạn tính
Không dùng thuốc bổ dương cho người âm hư sinh nội nhiệt
Hiểu rõ về từng nhóm thuốc?
Nhóm thuốc bổ khí
Bài thuốc bổ khí là những bài thuốc chữa hội chứng khí hư biểu hiện chủ yếu là Phế khí hư ( ho khó thở, cơ thể mệt mỏi, tiếng nói nhỏ, sắc mặt tái nhợt .) hoặc Tỳ khí hư ( chân tay mệt mỏi, ăn kém, rối lọan tiêu hóa hoặc sa các tạng phủ như sa tử cung, sa dạ dày, thoát vị bẹn .)
Các bài thuốc Y học cổ truyền gồm có :
– Bài bổ khí an thần
– Tứ quân tử thang
– Bổ trung ích khí
– Sinh mạch tán
– Bảo nguyên thắng
– Nhân sâm cáp giới tán
Nhóm thuốc bổ huyết
Bài thuốc bổ huyết là những bài thuốc dùng chữa chứng huyết hư, biểu hiện lâm sàng là sắc mặt vàng bủng, môi lưỡi nhợt, hoa mắt chóng mặt, hồi hộp mất ngủ, kinh nguyệt ít, sắc nhợt. Trong thực tế, thường để tăng cường tác dụng bổ huyết có phối hợp thêm các vị thuốc bổ khí. Các bài thuốc gồm có :
– Bổ huyết
– Bổ huyết điều kinh
– Tứ vật thang
– Đương quy bổ huyết thang
– Quy tỳ thang
Phân loại các nhóm thuốc bổ trong y học cổ truyền
Nhóm thuốc bổ khí huyết
Bài thuốc bổ khí huyết là những bài thuốc có tác dụng bổ khí và bổ huyết chữa các chứng khí huyết đều hư, thường gồm các bài thuốc như :
– Bát trân thang
– Thập toàn đại bổ
– Trích cam thảo thang
– Thái sơn bàn thạch thang
Nhóm thuốc bổ âm
Các Bài thuốc Đông y bổ âm để chữa các chứng bệnh gây ra do âm hư : can thận âm hư, vị âm hư, tân dịch hao tổn
Do các nguyên nhân trên được nên phân loại theo tác dụng như sau :
Bài thuốc bổ ích can thận và bài thuốc dưỡng âm tăng dịch
Bài thuốc dưỡng âm thanh phế
Bài thuốc tâm thận âm hư
Bài thuốc dưỡng âm thanh nhiệt
Bài thuốc bổ âm là những bài thuốc gồm các vị thuốc ngọt mát để dưỡng âm như: Địa hoàng, Mạch môn, Sa sâm, Qui bản, Kỷ tử. để chữa các chứng âm hư ( chủ yếu là Can thận âm hư) triệu chứng lâm sàng thường là sốt chiều, người gầy, da nóng, má hồng, lòng bàn tay bàn chân nóng, mất ngủ, ra mồ hôi trộm, khát nước, họng khô, lưỡi đỏ, ít rêu, mạch tế sác. Các bài thuốc Y học cổ truyền gồm có :
– Lục vị địa hoàng hoàn
– Tả quy hoàn
– Tả quy ẩm
– Đại bổ âm hoàn
– Hồ tiền hoàn
– Hà xa đại tạo hoàn
Sử dụng bài thuốc bổ cần phải nghe theo chỉ định của các bác sĩ y học cổ truyền
Nhóm thuốc bổ dương
Các Bài thuốc bổ dương dùng chữa chứng dương hư gồm :
Bài thuốc chữa tâm dương hư và tỳ dương hư đã nêu ở chương thuốc trừ hàn
Bài thuốc chữa thận dương hư được nêu ở chương này biểu hiện lâm sàng thường là lưng gối nhức mỏi, chân yếu lưng lạnh hoặc ho suyễn lâu ngày, ù tai, liệt dương, hoạt tinh, tiểu tiện nhiều lần hoặc tiêu chảy kéo dài, rêu lưỡi trắng, mạch trầm, trì, nhược.
Bài thuốc gồm có :
– Kim quỹ thận khí hoàn
– Hữu quy hoàn
– Hữu quy ẩm
– Bổ thận tráng dương
