Phép bấm huyệt trong điều trị chứng sổ mũi theo quan điểm Đông y

Sổ mũi là triệu chứng phổ biến, có thể thoáng qua hoặc kéo dài gây khó chịu. Trong y học cổ truyền, bấm huyệt là phương pháp được nhiều người lựa chọn để hỗ trợ điều trị. Vậy cách bấm huyệt trị sổ mũi có hiệu quả không và thực hiện ra sao?

• Những bài thuốc đông y điều trị gan nhiễm mỡ hiệu quả
• Những bài thuốc đông y giải độc cơ thể an toàn và hiệu quả

Vì sao chúng ta bị sổ mũi?

Trước khi áp dụng các biện pháp điều trị như bấm huyệt, điều quan trọng là phải hiểu được nguyên nhân gây ra tình trạng sổ mũi. Dưới đây là những lý do phổ biến:

• Dị ứng từ môi trường: Cơ thể phản ứng với các tác nhân như bụi bẩn, phấn hoa, lông thú, nấm mốc… khiến niêm mạc mũi bị kích ứng và tiết dịch nhiều hơn bình thường.
• Cảm lạnh hoặc cúm: Virus xâm nhập làm viêm lớp niêm mạc mũi, gây ra các triệu chứng như hắt hơi, sổ mũi, đau họng, sốt nhẹ.
• Thời tiết thay đổi đột ngột: Khi nhiệt độ và độ ẩm biến đổi nhanh, hệ hô hấp chưa kịp thích nghi sẽ dễ bị kích ứng, dẫn đến sổ mũi.
• Tiếp xúc với khói bụi và hóa chất: Mũi phản ứng bằng cách tiết dịch để “tống khứ” các chất độc hại ra ngoài.
• Ảnh hưởng tâm lý – stress: Căng thẳng kéo dài khiến hệ miễn dịch suy yếu, tạo điều kiện cho các triệu chứng đường hô hấp xuất hiện, trong đó có sổ mũi.

Hiểu rõ nguyên nhân không chỉ giúp bạn chọn đúng phương pháp điều trị mà còn là bước đầu tiên để phòng ngừa hiệu quả tình trạng sổ mũi tái phát.

Bấm huyệt trị sổ mũi được thực hiện như thế nào?

Thầy thuốc Y học cổ truyền công tác tại Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết bấm huyệt là phương pháp tác động trực tiếp lên các vị trí huyệt đạo trên cơ thể nhằm điều hòa khí huyết, giảm viêm và hỗ trợ thông mũi. Dưới đây là các huyệt phổ biến được dùng để trị sổ mũi:

• Huyệt Ấn Đường: Nằm ngay giữa hai đầu chân mày. Khi bấm vào huyệt này, sẽ giúp làm dịu hệ thần kinh, giảm tình trạng nghẹt mũi, đau đầu và chảy nước mũi.
• Huyệt Nghinh Hương: Nằm trên rãnh mũi má, cách cánh mũi khoảng 0.9 cm. Đây là huyệt giúp khai thông đường thở, hỗ trợ điều trị ngạt mũi và viêm mũi dị ứng.
• Huyệt Hợp Cốc: Vị trí giữa ngón tay cái và ngón trỏ. Huyệt này giúp tăng cường lưu thông khí huyết, cải thiện triệu chứng sổ mũi, cảm cúm và nhức đầu.

Ngoài các huyệt chính, thầy thuốc có thể kết hợp thêm một số huyệt ở vùng đầu và cổ, đồng thời massage nhẹ để tăng hiệu quả điều trị và giúp người bệnh thư giãn tinh thần.

Quy trình bấm huyệt trị sổ mũi thường diễn ra theo các bước sau:

• Bước 1: Vệ sinh tay sạch sẽ, sau đó xác định chính xác vị trí các huyệt cần bấm.
• Bước 2: Sử dụng ngón cái hoặc ngón trỏ tác động lực vừa đủ lên từng huyệt. Mỗi huyệt nên bấm trong khoảng 1–2 phút. Trong suốt quá trình, người bệnh được khuyến khích hít thở sâu để cơ thể thư giãn và giúp khí huyết lưu thông tốt hơn.

Lưu ý: Không nên dùng lực quá mạnh để tránh gây đau hoặc làm tổn thương da, đặc biệt với người có làn da nhạy cảm.

Bấm huyệt trị sổ mũi có thật sự an toàn?

Tuy bấm huyệt là phương pháp không dùng thuốc, nhưng nếu thực hiện sai cách vẫn có thể gây ra tác dụng ngược. Thầy thuốc Đông Y chia sẻ một số rủi ro cần lưu ý gồm:

• Xác định sai vị trí huyệt hoặc dùng lực quá mạnh có thể khiến tình trạng sổ mũi trở nên nghiêm trọng hơn, thậm chí gây đau hoặc tổn thương vùng da bị tác động.
• Một số đối tượng cần tránh áp dụng như trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, người có bệnh lý nền (tim mạch, huyết áp, rối loạn đông máu,…) vì dễ gặp phản ứng không mong muốn.
• Thiếu cơ sở khoa học rõ ràng: Hiện nay, y học hiện đại vẫn chưa có bằng chứng cụ thể chứng minh hiệu quả của bấm huyệt trong điều trị sổ mũi, vì vậy cần hết sức cẩn trọng khi sử dụng phương pháp này như một giải pháp chính.

Nếu bạn đang cân nhắc áp dụng bấm huyệt để hỗ trợ trị sổ mũi, hãy tuân thủ các khuyến nghị sau:

• Thăm khám bác sĩ chuyên khoa để xác định chính xác nguyên nhân gây sổ mũi và được hướng dẫn phương pháp điều trị phù hợp.
• Chỉ nên bấm huyệt dưới sự hướng dẫn của người có chuyên môn hoặc được đào tạo bài bản về y học cổ truyền.
• Không tự ý thực hiện nếu bạn đang có các triệu chứng nặng như sốt cao, đau họng, khó thở, mệt mỏi kéo dài, hoặc đang trong thai kỳ.

Giảng viên Cao đẳng Y Sài Gòn lưu ý bấm huyệt trị sổ mũi là một phương pháp có nguồn gốc từ y học cổ truyền, có thể giúp làm dịu triệu chứng trong những trường hợp nhẹ, không biến chứng. Tuy nhiên, để đảm bảo hiệu quả và an toàn, người bệnh nên được thăm khám và tư vấn bởi chuyên gia trước khi thực hiện. Đừng tự ý áp dụng tại nhà nếu chưa thực sự hiểu rõ về cơ thể mình và kỹ thuật bấm huyệt.