Chỉ Thực là dược liệu có tác dụng trong tiêu đờm, lợi tiểu, chống dị ứng, điều trị một số bệnh về tiêu hóa,… Để hiểu rõ hơn về vị thuốc này mọi người cùng tham khảo qua bài viết dưới đây nhé!
- Bài thuốc đông y chữa bệnh từ quả trám theo kinh nghiệm dân gian
- Dược liệu đông y Thổ phục linh giúp khử phong, trừ thấp, mạnh gân cốt
Chỉ Thực là tên gọi quả cây Trấp sau khi sơ chế
Đặc điểm thực vật của vị thuốc Chỉ Thực
Nội dung trong bài viết
Không có loại cây Chỉ Thực mà dược liệu này chỉ là tên gọi quả của cây Trấp sau khi được sơ chế. Đây là loài cây rậm lá, thân mọc thẳng, nhẵn hoặc có gai.
Cây có lá đơn mọc so le với nhau, hình bầu dục với chiều dài khoảng 7 – 10 cm.
Hoa 5 cánh màu trắng hoặc màu vàng nhạt, có mùi thơm đặc trưng. Mùa hoa vào tháng 2 – 4 sau đó đến mùa ra quả vào tháng 5 – 8. Quả cây Trấp có vỏ dày, xù xì, màu vàng nhạt, bên trong quả có nhiều hạt và vị đắng.
Chỉ Thực bao gồm các quả nguyên xuất hiện với hình cầu, có đường kính từ 0,5 – 1cm, khi bổ đôi có hình bán cầu. Vỏ ngoài có màu nâu đen, trên quả vẫn còn vết tích của cuống. Bên phía đối diện có một chấm nhỏ lồi là vết tích của vòi nhụy sau khi rụng. Khi bổ đôi quả, quả có đường kính khoảng 1 – 1,5cm mặt cắt ngang sẽ xuất hiện một vòng vỏ quả bên ngoài mỏng, có màu nâu.
Tác dụng của dược liệu Chỉ Thực là gì?
Theo y học cổ truyền Chỉ Thực có vị chua, hơi hàn, không độc, quy vào kinh Tỳ, Vị.
Chủ trị: Đại tiện không thông, thực tích đàm trệ, ngực bụng căng đầy.
Theo y học hiện đại Chỉ Thực có chứa các thành phần hóa học như Tinh dầu, hesperidin, neohesperidin, pectin,… với tác dụng:
- Neohesperidin – thành phần chủ yếu của dược liệu có tác dụng làm tăng huyết áp, cường tim nhưng không làm tăng nhịp tim
- Tăng sự co bóp của cơ tim, co mạch, tăng lực cản của tuần hoàn ngoại vi của huyết tương và cơ tim trong thí nghiệm với chuột nhắt.
- Giúp tăng lưu lượng máu đến não, động mạch vành và thận.
- Nước sắc dược liệu chứa các thành phần có tác dụng ức chế cơ trơn ruột cô lập trong thí nghiệm với chuột lang, chuột nhắt và thỏ.
- Điều chỉnh xử lý rối loạn chức năng xảy ra ở đường tiêu hóa.
- Chất Glucozit có trong dược liệu Chỉ Thực hoạt động như vitamin P làm giảm nhanh tính thẩm thấu của mao mạch.
Dược liệu được sử dụng hỗ trợ điều trị triệu chứng tiểu ra máu
Chỉ Thực được dùng để chữa những bệnh gì?
Trong Đông y Chỉ Thực được sử dụng trong rất nhiều bệnh lý khác nhau như sau:
Chữa tiểu ra máu
Các cơ quan nội tạng bị xuất tiết dẫn đến triệu chứng đi tiểu ra máu là giai đoạn rất nguy hiểm. Để hỗ trợ điều trị tình trạng bệnh có thể sử dụng bài thuốc sau:
Dùng 240g Chỉ xác (đã sao đen với cám) trộn đều với 240g hoàng kỳ tán thành bột mịn. Mỗi lần dùng 8g hỗn hợp uống với nước cơm hoặc trộn với hồ làm thành viên hoàn. Người bệnh cần kiên trì sử dụng hàng ngày đến khi triệu chứng tiểu ra máu khỏi hoàn toàn.
Điều trị đau xóc dưới sườn lên tim, đau tức ngực, đau cứng dưới tim
Đối với các triệu chứng này, có thể sử dụng bài thuốc đơn giản như sau:
- Dùng 4 quả dược liệu Chỉ Thực lâu năm, 240g phỉ bạch, 120g hậu phác, 30g quế và 1 trái qua lâu. Mang tất cả vị thuốc trên rửa sạch với nước muối rồi để ráo nước.
- Sau đó cho hậu phác và Chỉ Thực sắc cùng với 1 lít nước rồi chắt lấy phần nước và bỏ bã.
- Tiếp theo cho tất cả những vị thuốc còn lại vào đun với nước thuốc mới thu được bằng lửa nhỏ trong 30 phút.
- Tắt bếp và để nguội rồi chia nước thuốc uống 3 lần trên ngày.
Điều trị sa trực tràng
Đối với tình trạng sa trực tràng có thể sử dụng bài thuốc từ Chỉ Thực như sau: Mang dược liệu mài trên đá cho nhẵn rồi cho vào chảo và thực hiện sao vàng cùng với mật ong nguyên chất. Sau đó chườm dược liệu vào vị trí bị bệnh cho đến khi rút lên.
Chú ý: Không nên chườm quá nóng có thể dẫn đến tình trạng bỏng da và cần thực hiện mỗi ngày 1 lần để có hiệu quả cao.
Điều trị chốc đầu ở trẻ nhỏ
Trẻ bị bệnh chốc đầu có thể áp dụng cách: đốt cháy dược liệu Chỉ Thực rồi để nguội bớt và trộn với mỡ heo. Sau đó bôi thuốc vào vùng da bệnh 2 ngày/lần cho đến khi bệnh tình thuyên giảm. Kiên trì áp dụng cách trị bệnh này chỉ sau 3 – 5 ngày các triệu chứng bệnh sẽ có chuyển biến tích cực.
Chỉ Thực trị ngực đau do thương hàn
Khi xuất hiện các cơn đau đột ngột ở ngực do thương hàn có thể áp dụng bài thuốc:
Mang Chỉ Thực rửa sạch với nước muối rồi cho vào chảo sao vàng với cám. Sau đó để dược liệu nguội bớt và tán thành bột mịn.
Khi dùng lấy 8g bột thuốc hòa uống cùng với 250ml nước ấm. Mỗi ngày uống 2 lần, kiên trì áp dụng cách điều trị này trong 5 ngày tình trạng đau tức ngực không còn nữa.
