Dưới đây là bài viết giới thiệu về xuyên khung – một loại thảo dược phổ biến. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về xuyên khung, tên gọi, thành phần hóa học, và các tác dụng sức khỏe mà nó có thể mang lại.
- Những phương thuốc đông y trị bệnh từ cây diệp hạ châu
- Các phương thuốc từ Xuyên Khung giúp giảm đau đầu và hoa mắt
Nội dung trong bài viết
Xuyên khung – giới thiệu tổng quan
Xuyên khung (tên khoa học: Ligusticum striatum) là một loại cây thân thảo sống nhiều năm, thường có chiều cao từ 30-120cm. Cây này được biết đến với rễ phình thành hình củ và mang mùi thơm đặc trưng. Thân cây mềm, bên ngoài có khía dọc và bên trong hỗn hợp. Lá xuyên khung mọc lẻ tẻ, có hình dạng lông chim kép 2-3 lần.
Các bộ phận sử dụng của xuyên khung
Bác sĩ giảng viên từ Khoa Y học cổ truyền Trường Cao đẳng Dược Sài Gòn cho biết, trong y học cổ truyền, chủ yếu sử dụng các bộ phận của xuyên khung làm thuốc. Đặc biệt, rễ xuyên khung (hoặc thân rễ) là phần thường được sử dụng. Rễ được thu hái lúc thân cây phình ra, sau đó loại bỏ đất và cát, phơi nắng và sấy khô. Thân rễ sau khi được làm sạch và loại bỏ tạp chất, thường được ủ để mềm rồi thái thành phiến mỏng và phơi hoặc sấy khô để sử dụng.
Thành phần hóa học của xuyên khung
Trong xuyên khung chứa nhiều thành phần hóa học quan trọng như tinh dầu (chiếm khoảng 1%), dầu béo, acid ferlic, và một số hợp chất kết tinh. Các nhà nghiên cứu đã cô lập một số hoạt chất từ xuyên khung như alkaloid, protocatechuic acid, saponin, 1-hydroxy-1-3-methoxy-4-hydroxyphenyl ethane, ligustilide, và protocatechuic acid.
Các tác dụng sức khỏe của xuyên khung
Thầy thuốc đông y cho biết xuyên khung có nhiều tác dụng quan trọng trong y học cổ truyền và dược lý hiện đại. Nó có vị cay, tính ấm và mùi thơm. Xuyên khung có tác dụng điều hành khí, huyết, giúp hoạt huyết, trừ phong, và giảm đau. Một trong những thành phần quan trọng trong xuyên khung là ligustrazine (tetramethylpyrazine), có tác dụng ức chế kết tập tiểu cầu, ngăn ngừa cục máu đông, và giảm co bóp tử cung.
Ngoài ra, xuyên khung còn thể hiện khả năng kháng khuẩn và có tác dụng an thần gây ngủ. Đối với hệ tim mạch, nó có thể tăng co bóp hoặc giảm nhịp tim, kích thích lưu thông máu não và hạ huyết áp.
Lưu ý và liều dùng
Khi sử dụng xuyên khung, cần thận trọng và tham khảo ý kiến chuyên gia y tế. Xuyên khung có thể tương tác với các thuốc khác, vì vậy nên thông báo cho bác sĩ về việc sử dụng thảo dược này. Một số trường hợp như người mang thai, người cho con bú, người có tiền sử dị ứng hoặc các vấn đề về sức khỏe cần xem xét kỹ trước khi sử dụng xuyên khung.
Bác sĩ giảng viên Cao đẳng Y Dược TPHCM lưu ý, xuyên khung là một loại thảo dược quý giá với nhiều tác dụng sức khỏe có lợi. Tuy nhiên, để sử dụng nó một cách an toàn và hiệu quả, nên tham khảo ý kiến của chuyên gia y tế và chú ý đến các tương tác có thể xảy ra với các loại thuốc khác.
