Hạt Ngũ hoa được sử dụng với tên thuốc là Đình lịch tử. Vị thuốc nổi tiếng với công dụng trị mụn, dưỡng trắng, làm đẹp da,… Nhưng ngoài ra, hạt ngũ hoa có thể dùng để trị ho đờm, sâu răng,… Mọi người cùng theo dõi bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn về dược liệu này nhé!
- Dược liệu Đông y Sương sâm giúp hạ sốt, giảm đau hiệu quả
- Thầy thuốc Đông y hướng dẫn cách dùng Sâm bố chính trong trị bệnh
- Thầy thuốc Đông y chia sẻ bài thuốc trị bệnh từ cây Ích mẫu
Cây ngũ hoa
Tìm hiểu những đặc điểm của cây ngũ hoa
Nội dung trong bài viết
Theo Bác sĩ Y học cổ truyền Hà Nội, cây ngũ hoa mọc hàng năm hoặc hai năm một lần, cao 5-30cm. Thân cây mọc thẳng chủ yếu là phân nhánh từ gốc, phủ đầy lông trắng nhỏ. Là pần nhiều là cuống, cuống lá dài 1-2cm, phiến lá hẹp hình thìa hoặc thuôn, thùy nhọn hoặc thùy sâu, dài 3-5cm, rộng 1-1,5cm, đỉnh ngắn nhọn, cạnh thưa Có răng cưa hình răng cưa, gốc thon, lá giữa dài 1,5-2cm, rộng 2-5mm, gốc hơi rộng, dính vào cuống, rìa có răng thưa.
Hoa nhỏ, sắp xếp lỏng lẻo, có 4 đài,hình trứng, rìa màng trắng, cong trắng bên ngoài, cánh hoa không tồn tại hoặc thoái hóa thành sợi, Nhũ hoa ngắn, nhị có 2 hoặc 4, dài bằng nhau, mật hoa , ngắn; nhụy hoa hình bầu dục và phẳng, không có kiểu dáng, nhụy tròn và dẹt. Quả hình sừng ngắn hình bầu dục, dài 2-3 mm, dẹt, hơi lõm ở đỉnh. Hạt có hình bầu dục, có bề mặt nhẵn, màu nâu đỏ hoặc nâu vàng.
Thời gian ra hoa là từ tháng 5 đến tháng 6 và thời gian ra hoa là từ tháng 6 đến tháng 7.
Tên gọi: Ngũ Hoa, Đình lịch, Điềm đình lịch, Đình lịch tử.
Tên khoa học: Draba nemorosa Lin. Var. Hebecarpa Ledeb. Họ khoa học: Cruciferae.
Phân bố:
- Việt Nam: chưa có.
- Trung Quốc: Sơn Đông, Giang Tô, An Huy, Chiết Giang, Giang Tây, Phúc Kiến, Đài Loan, Hà Nam, Hồ Bắc, Quảng Tây và những nơi khác.
Thu hoạch: Khi quả chín vào mùa hè, cây được thu hoạch, sấy khô và hạt được xát ra để loại bỏ tạp chất
Bào chế:
- Bỏ Đình lịch vào với gạo nếp, sao vàng, khi nếp chín, bỏ gạo nếp đi, chỉ lấy Đình lịch ra dùng.
- Sao qua, chích mật hoặc sấy cách giấy.
Bảo quản: ở nơi khô ráo, chống ẩm, bám dính và nấm mốc.
Thành phần hóa học và tác dụng dược lý của hạt ngũ hoa
Thành phần hóa học:
Hạt Ngũ hoa chứa sinigrin,axit sinapic, Strophanthidin, helveticoside [tức là erysimin, còn được gọi là erysimotoxin] Evomonoside, evobioside, erysimo, sinapine. Dầu dễ bay hơi của hạt chứa giucosinolate, axit erucic, benzyl isthiocyanate, allyl isothiocyanate, diallyl disulfide disulfide), cũng chứa các loại dầu béo, trong đó axit béo là axit linoleic, axit linolenic, cole oleic, axit palmitic, axit stearic và axit erucic , Phần không thể thay thế có chứa-sitosterol (-sitosterol). Toàn bộ cây chứa glucoside axit cis-sinapic (cis-sinapic acid glu-coside) và glucoside axit trans-sinapic (glucoside axit trans-sinapic).
Tác dụng dược lý: Có tác dụng lên tim mạch. Ngũ hoa có tác dụng lợi tiểu.
Ngũ hoa (Đình lịch tử) trong y học cổ truyền
Khí vị: Vị đắng, cay, tính bình.
Quy kinh: Thú Thái âm Phế và Túc Thiếu dương Bàng quang.
Công năng: Giáng Phế khí, tả thuỷ ở Phế.
Chủ trị: Phế khí bị đàm ngăn trở, suyễn, ho, phù thũng. Dùng ngoài làm thuốc đắp chữa vết thương và sưng phù vv…
Chú ý: Không dùng cho phụ nữ có thai.
Liều lượng: 4-12g.
Hạt ngũ hoa
Những tác dụng bất ngờ từ hạt ngũ hoa dành cho sức khỏe
Bác sĩ Giảng viên Trung cấp Dược Hà Nội cho biết những tác dụng của hạt ngũ hoa như sau:
Trị mụn nhọt, làm đẹp da
Mụn nhọt là những cục u trên da, thường chứa mủ, không chỉ gây đau đớn mà còn gây mất thẩm mỹ, giảm sự tự tin cho người bị mụn nhọt. Mụn nhọt chủ yếu là những bụi bẩn tích tụ dưới da, cộng với sự phát triển của vi khuẩn gây nên, do đó bạn sẽ rất dễ gặp phải nếu không vệ sinh da mặt đúng cách, không bảo vệ da khi đối mặt với những tác nhận như bụi, nước, không khí bẩn.
Dùng hạt ngũ hoa để chống viêm, sưng
Ngâm hạt ngũ hoa với nước ấm cho đến khi hút hết nước, sau đó đắp lên vùng bị sưng tấy, mỗi ngày đắp 1-2 lần sẽ giúp giảm sưng, tiêu viêm, hỗ trợ điều trị các vết thương bị tụ máu.
Dùng hạt ngũ hoa chữa phế ung, thở gấp, ứ đờm, hen suyễn
Đem hạt ngũ hoa sao vàng, tán nhuyễn, trộn với mật ong rồi vo tạo thành viên nhỏ, đem sắc với đại táo rồi uống.
Dùng hạt ngũ hoa chữa đau răng, viêm lợi
Bột ngũ hoa trộn với bột hùng hoàng, lượng bằng nhau, sau đó trộn với mỡ heo, bọc trong bông rồi ngậm vào chỗ đau răng.
Chữa vảy trắng trên đầu
Tán nhuyễn hạt ngũ hoa thành bột rồi chấm lên da đầu. – Chữa đau nhức đầu: Hạt ngũ hoa đem tán thành bột rồi nấu nước gội đầu.
Chữa phù nhiều, suyễn, thở gấp, tiểu khó
Hạt ngũ hoa 45g, sao, tán bột, Hán phòng kỷ bột 60g, lấy huyết của vịt có đầu xanh lục giã nát với cái đầu ấy cho được một vạn chày, làm thành viên, to bằng hạt ngô đồng, nặng thì uống mỗi lần 10 viên lúc đói, nhẹ thì uống 5 viên, ngày 3-4 lần, 5 ngày thì nghỉ, khi nào thấy thông tiểu là được.
