Viêm đường hô hấp là bệnh lý đường hô hấp thường gặp và dễ gây biến chứng nguy hiểm. Theo đó phương pháp điều trị y học cổ truyền và hiện đại luôn được giới chuyên gia quan tâm.
- Vị thuốc hay đến từ các loài hoa trong y học cổ truyền
- YHCT hướng dẫn bài thuốc trị tiểu đục theo từng trường hợp
- YHCT bào chế gạo nếp thành thuốc chữa bệnh như thế nào?
Y học cổ truyền trị viêm đường hô hấp bằng bài thuốc dân gian
Cùng những tiến bộ của khoa học kỹ thuật, y học hiện đại đã có những bước tiến vượt bậc trong công tác phòng và trị bệnh. Tuy nhiên trong một số trường hợp cụ thể, y học cổ truyền vẫn tỏ ra là phương pháp hiệu quả, đóng vai trò quan trọng trên cơ sở thực hành nhiều biện pháp dùng thuốc và không dùng thuốc theo quan điểm“biện chứng luận trị” hoặc “biện bệnh luận trị”, trong đó phương thức biện chứng luận trị vẫn là cơ bản.
Đối với bệnh viêm đường hô hấp trên cấp tính, đây được xem là căn bệnh tổng hợp của nhiều loại bệnh do bị cảm lạnh, viêm họng, viêm mũi, viêm xoang, viêm thanh quản… với những triệu chứng nhận biết như sốt cao, chảy nước mũi, hắt hơi sổ mũi, đau rát họng, khàn tiếng, ho, đau mỏi toàn thân… Trong y học cổ truyền, nhóm bệnh này thuộc phạm vị các chứng như khái thấu, hầu tý, cảm mạo, nhũ nga,… do các nguyên nhân chủ yếu như phong nhiệt, phong hàn gây nên. Tùy theo từng thể bệnh mà các thầy thuốc, y sĩ y học cổ truyền sẽ áp dụng bài thuốc phù hợp.
Bài thuốc điều trị bệnh viêm đường hô hấp trên
Nội dung trong bài viết
Theo Y sĩ y học cổ truyền Hà Nội, việc xác định thể bệnh cũng là căn cứ quan trọng để có thể đưa ra các bài thuốc tương ứng. Tuy nhiên nhìn chung, các bài thuốc điều trị theo thể bệnh cụ thể như sau:
Bài thuốc trị viêm đường hô hấp trên ở Thể ngoại cảm phong nhiệt
Người bệnh thường có biểu hiện như: phát sốt nghẹt mũi, chảy nước mũi, mặt đỏ, đau đầu, ra mồ hôi, đau mình mẩy, hầu họng đỏ đau, ho khạc đờm vàng, họng khô, lưỡi đỏ, rêu lưỡi vàng, mạch phù sác.
Phép chữa chủ yếu lúc này là Tân lương giải biểu, tuyên phế chỉ khái lợi hầu với bài thuốc: liên kiều 10g, kim ngân hoa 10g, bản lam căn 10g, cát cánh 8g, hoàng cầm 7g, trúc nhự 6g, kinh giới 6g (cho sau), đạm đậu xị 6g, : bạc hà 5g, ngưu bàng tử 5g, cam thảo 5g, sắc uống mỗi ngày 1 thang đối với trường hợp họng đau nhiều, sốt cao.
Trường hợp ho nhiều có thể dùng bài Tang cúc ẩm gia giảm gồm: cam thảo 3g, bạc hà 5g (cho sau), hoàng cầm 7g, hạnh nhân 8g, cát cánh 8g, tang diệp 10g, cúc hoa 10g, liên kiều 10g, bản lam căn 10g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Cam thảo
Trường hợp họng đau nhiều, sốt cao dùng bài Liên kiều tán gia giảm gồm: bạc hà 5g, cam thảo 5g, ngưu bàng tử 5g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Bài thuốc trị viêm đường hô hấp trên ở Thể ngoại cảm phong hàn
Giảng viên Trung cấp Y học cổ truyền Hà Nội, thầy thuốc Nguyễn Hữu Định nhấn mạnh, đây là thể khá phổ biến với các triệu chứng nhận biết như: Đau đầu, không ra mồ hôi, sợ lạnh, không sốt hoặc sốt nhẹ, ngứa họng, ho, nghẹt mũi, chảy nước mũi, lưỡi hồng nhạt, rêu lưỡi trắng mỏng, mạch khẩn.
Phép chữa áp dụng là Tân ôn giải biểu, tuyên phế tán hàn. Bài thuốc sử dụng cụ thể gồm: Tô kiều giải biểu thang gồm các vị: Cam thảo 3g, tô diệp 6g, phòng phong 6g, kinh giới 6g (cho sau), cát cánh 8g, tiền hồ 8g, kim ngân hoa 10g, liên kiều 10g, sắc uống mỗi ngày 1 thang.
Hướng dẫn trị viêm đường hô hấp trên ở Thể kiêm chứng
Một trong những lưu ý đặc biệt đối với thể bệnh này là dù người bệnh ở thể ngoại cảm phong hàn hay phong nhiệt nếu có kiêm các chứng trệ, đàm hoặc co giật thì gia thêm các vị thuốc như:
– Đối với ngoại cảm kiêm trệ có hiện tượng chán ăn, buồn nôn và nôn ra nước chua, hơi thở hôi đi lỏng, mùi chua và khó chịu, gia thêm cốc nha 12g, lai phục tử 10g, chỉ xác 6g, hoắc hương 6g, (cho sau).
– Trường hợp ngoại cảm kiêm đàm có tiếng ho trầm nặng, ho khạc đờm nhiều, khàn tiếng, tiểu tiện vàng, đại tiện táo, gia thêm sa sâm 12g, đông qua nhân 10g, qua lâu nhân 10g, mạch môn 8g, bối mẫu 6g.
– Trường hợp ngoại cảm kiêm co giật gia thêm linh dương cốt 10g, câu đằng 8g, thuyền thoái 5g, (sắc trước), toàn yết 3g.
Đối với những người không có chuyên môn, không được đào tạo qua trường lớp trong lĩnh vực y học cổ truyền cần tham khảo ý kiến từ các thầy thuốc, lương y hay y sĩ. Bên cạnh đó thường xuyên khám sức khỏe định kỳ cũng như thực hiện chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để phòng và trị bệnh viêm đường hô hấp hiệu quả.
